16 мая 2022 | 19:43

"Үлкен тойды қыз жақ жасаған" - этнограф қазақтың үйлену тойы туралы

Камила Долаева Корреспондент

"Қыз Жібек" фильмінен алынған кадр

Әнші Мәдина Сәдуақасова ұзату тойда ән айтып қызды шығарып салу кезінде қалыңдықты күйеужігіт емес, жеңгелері алып кеткенін көргенде әбдіреп, таңғалып қалды. Осы сәттің видеосын әнші Instagram-ға жүктеді.

Әнші Мәдина Сәдуақасова ұзату тойда ән айтып қызды шығарып салу кезінде қалыңдықты күйеужігіт емес, жеңгелері алып кеткенін көргенде әбдіреп, таңғалып қалды. Осы сәттің видеосын әнші Instagram-ға жүктеді.

"Өзім түсінбей қалдым, қызды жігіт емес қолынан жеңгелері алып кетті. Осылай болуышы ма еді?", - деп жазды ол видео сипаттамасында.

Мәдина Сәдуақасованың бұл сұрағына жанкүйерлері түрлі жауап айтты.

"Иә, батыста Маңғыстау облысында жеңешелері алып кетеді", - дейді олардың бірі.

"Батыста ғана емес, қазақтың салт-дәстүріне сай, жеңгелері жетектеп, жігітіне тапсырады, мында дұрыс қарсы алды", - дейді тағы бірі.

"Негізі қызды сыңсу айтып жеңгесі, жеңгелерге табыстаған... Осы күні ғой жігіт көтеріп әкетеді. Немесе ағасы шығарып салады, ол дұрыс емес, өзімнің ойым... Осы салт қайтадан жаңарса Мадина Садуақасова шығарған заң болар еді", - дейді тағы бір оқырман.

Tengrinews.kz тілшісі этнограф Досымбек Қатранұлымен сөйлесіп, Ұзату тойға қатысты бірнеше сұрақ қойды.

Этнографтың сөзінше, қазақта қалыңдықты қалың малдың ең соңғы бөлшегін түйген күні алып кетеді.

"Қалың мал, яғни қалыңдық малы бірнеше бөлікке бөлінеді. Соның екінші-үшіншісін берген соң құдалық бекітіліп, күйеужігіт өзі ұрын келеді. Соңғы бесінші-алтыншысы дайын болғанда келінге жігіттің шешесі мен әкесінің ағайыны болып келетін үлкен кісі, яғни бас құда, жездесі және жеңгесімен келеді. Жасаудың ең үлкеніне киіз үй тігіледі. Осылайша той томалақ 4-5 күн болады", - дейді Досымбек Қатранұлы.

Халқымызда неке қыздың үйінде қиылады. Рәсім қызды алып кетер алдында бір күн бұрын жасалады. Этнограф келінді тек некесін қиып аттандыру керек дейді.

Ал ұзатудан кейін жігіт қызды көтеріп, я қолынан ұстап алып кетуі бүгінде ғана шыққан үрдіс. Досымбек Қатранұлының сөзінше, дәстүрлі ортада қыз ел жұртымен қоштасып, сыңсу айтқан соң жігіттің жеңгесі мен жездесі атқа мінгізіп алып кеткен. Олардың артынан қыз жақтан тағы бір жеңгесі мен жездесі барған.