15 ноября 2024 | 09:04

Ұлттық валютаға 31 жыл: сарапшы теңгенің болашағы туралы не дейді?

сhat.gpt

15 қараша - Ұлттық валюта күні. Кейінгі кезде халық тарапынан теңгенің болашағына қатысты күмәнді сұрақ көп. Massaget.kz тілшісі Қазақстанның мұнай сервистік компаниялар одағының төралқа төрағасы, сарапшы Рашид Жақсылықовпен сұхбаттасты.

15 қараша - Ұлттық валюта күні. Кейінгі кезде халық тарапынан теңгенің болашағына қатысты күмәнді сұрақ көп. Massaget.kz тілшісі Қазақстанның мұнай сервистік компаниялар одағының төралқа төрағасы, сарапшы Рашид Жақсылықовпен сұхбаттасты.

Материалдың толық нұсқасын МЫНА СІЛТЕМЕ арқылы Massaget.kz сайтынан оқи аласыздар.

Сарапшының сөзінше, ұлттық валютаның тұрақсыз болуы - мемлекеттің экономикасының әлсіздігінің көрсеткіші. Экономикасы мықты, өндірісі дамыған және жаңа технологияға бейім мемлекеттердің экономикасы әрқашан да тұрақты болады. Рашид Жақсылықов бұл елдердің халқы 10-15 жылға жоспар жасай алатынын да айтады.

"Бір ғана мысал: Қазақстанда 2013 жылы ең төменгі зейнетақы мөлшері 43 мың теңге болды делік, сол кездегі ақшамен бұл - шамамен 275 доллардың төңірегі. Қазір ең төменгі зейнетақы 101 мың теңге болса да, 220 долларға да жетпейді. Жай ғана арифметика. Ұлттық валютаның тұрақсыздығы - азаматтардың психологиялық тұрғыдағы "комфортынан" айырылуы", - дейді ол.

depositphotos.com / ProjectDesign.kz

Рашид Жақсылықов теңге тұрақсыз болуының басты себебін мұнаймен, яғни экономиканың бір бағытқа қана байланып қалуымен байланыстырады.

"Мұнай өндірісі Қазақстанның 50 пайызға жуық бюджетін жауып отыр және ұлттық қордың 70 пайызы. Егемендік алғалы мұнай бағасы қаншалық құбылды, қанша рет құнсызданып кетті?! Бұл - экономиканың әртараптанбағанының көрсеткіші.
Ең құрығанда 4 экономикалық күш, ауыл шаруашылығы, туризм, жаңа технологиялар, медицина әлсіреп қалған кезде бірін-бірі өндіріс көзі ретінде қолдап кете алатындай, балама экономикалық жол болмай тұр", - деді ол.

depositphotos.com

Сарапшы бұл жағдайдың бәрі тікелей халықтың тұрмысына әсер ететінін жеткізді.

"Өзіміз ештеңе өндірмегеннен кейін шетелден сатып аламыз. Қытаймен сауда қарым-қатынасында доллармен есеп айырысамыз. Еуропамен еуромен есеп айырысамыз. Экономикамыз Ресеймен де тығыз байланысты. Теңге әлсіреп, құнсызданатын болса, алатын өніміміздің де бағасы өседі. Қазір доллар бағамы 490 теңге болып тұрса, ертең 510 болып кетсе, ортадағы 18-20 теңгені азаматтардың айлығына қосып беретін болса, ешқандай өзгеріс болмаушы еді, ол қосылмайды ғой. Бір жылдың ішінде теңге қанша рет құнсызданады - сонша рет айлық табысың төмендейді. Сондықтан теңгенің тұрақсыздығы азаматтардың ахуалына тікелей әсер етеді. Теңге құнсызданған сайын техникалық, тұрмыстық заттарды, киім алуды тоқтатуымыз мүмкін. Қазірдің өзінде қазақстандықтардың табысының алпыс пайызға жуығы тек тамаққа кетіп жатыр", - деді ол.

"Көп бөлігі тамаққа кетеді". Зейнеткерлерге зейнетақысы жете ме?

Анықтама: деректерге сүйенсек, қазақстандықтар азық-түлікке орта есеппен ай сайын шамамен 114 мың теңге жұмсайды. Сауалнамаға қатысқандардың 30 пайызға жуығы 30 күнде 75-100 мың теңге аралығында ақша жарататынын айтқан. Әрбір бесінші тұрғын, яғни 17 пайызы ай сайын тамаққа 100-150 мың теңге бөледі. Тағы 12 пайызы 75 мыңға дейін, қалған 10 пайызы 150-200 мың теңге қаржысын тамағына арнайды екен.

Материалдың толық нұсқасын МЫНА СІЛТЕМЕ арқылы Massaget.kz сайтынан оқи аласыздар.