09 сентября 2022 | 16:36

"Қайда апара жатыр, көлік нөмірі қандай". Алып қашу құрбаны болмау үшін не істеу керек?

Фото: © rferl.org Ақпарат дереккөзі: https://massaget.kz/basty-zhaalytar-438/71732/

Қыз алып қашу - қазақ тарихында тым ертеден келе жатқан дәстүрдің бірі. Жігіт ықтиярсыз, келісімсіз алып қашса, қыз не істеуі қажет? Осы орайда Massaget.kz тілшісі заңгер Азамат Беккулов, Дана Ақәділқызы және Заң консультанттар палатасының мүшесі Абусейт Елекеевпен сөйлесіп, кеңесін сұрады.

Қыз алып қашу - қазақ тарихында тым ертеден келе жатқан дәстүрдің бірі. Жігіт ықтиярсыз, келісімсіз алып қашса, қыз не істеуі қажет? Осы орайда Massaget.kz тілшісі заңгер Азамат Беккулов, Дана Ақәділқызы және Заң консультанттар палатасының мүшесі Абусейт Елекеевпен сөйлесіп, кеңесін сұрады.

Дәстүр ме, қылмыс па?

Этнограф, тарих ғылымдарының кандидаты Досымбек Қатранұлының пікірінше, дәстүр бойынша алып қашу - бір-бірін татитын, келіскен адамдардың арасындағы дәстүр. Ал танымайтын біреуді алып кету - нағыз қылмыс, адам ұрлығы. Қыз алып қашу дәстүрі бойынша, қуғыншы барып, "Өз еркіңмен келдің бе?" деген сұрақ қойылуы тиіс. Оған "зорлықпен алып келді" десе, бұрын да жазалаған.

Қазір қалай?

Заңгер Азамат Беккуловтың пікірінше, қыз бала бұл жағдайды ең бірінші өз-өзін қолға алуы қажет. Айқай-шу ешқандай нәтиже бермейді, оның орнына сабырлы қалыппен шиеленістің алдын алуға ұмтылу қажет.

"Қызды өз еркінен тыс жағдайда алып қашса, Қылмыстық кодекстің 125-бабына "Адам ұрлау" сәйкес жазаланады. Ең бірінші кеңес - дүрбелең туғызбау. Оның орнына қайда апара жатыр, көлік нөмірі қандай деген маңызды деректерді есте сақтаған жөн. Одан кейін жасырын түрде полицияға немесе жақындарына хабарлау керек. Қазір дамыған заман. Әлеуметтік желілер арқылы орналасқан жерін жібере алады", - дейді заңгер.

МАТЕРИАЛДЫҢ ТОЛЫҚ НҰСҚАСЫН МЫНА СІЛТЕМЕ АРҚЫЛЫ ОҚУҒА БОЛАДЫ.